Ορκωτός Ελεγκτής / Λογιστής είναι ο επαγγελματίας ο οποίος συμβουλεύει, εξετάζει και αξιολογεί τα βιβλία, τα αναγκαία νόμιμα δικαιολογητικά και τα παραστατικά στοιχεία επιχειρήσεων ή οργανισμών με σκοπό την επιβεβαίωση ότι οι ελεγχθείσες οικονομικές καταστάσεις συνάδουν με την ισχύουσα νομοθεσία και τις λογιστικές αρχές κι εμφανίζουν ακριβοδίκαια την οικονομική θέση της ελεγχόμενης μονάδας κατά την ημερομηνία σύνταξης του ισολογισμού της.
Στις αρμοδιότητες του ορκωτού λογιστή εντάσσεται επίσης η διενέργεια πραγματογνωμοσύνης σχετικά με θέματα οικονομικής διαχείρισης οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου, δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου που απαιτεί λογιστικές γνώσεις. Επιπρόσθετα, όπου κατά τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας τα εμπορικά βιβλία συνιστούν αποδεικτικά μέσα, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει έλεγχο και θεώρηση από ορκωτό ελεγκτή λογιστή.
Ενδεικτικά, ο ορκωτός ελεγκτής λογιστής είναι αρμόδιος για την άσκηση τακτικού ελέγχου της οικονομικής διαχείρησης και των οικονομικών καταστάσεων:
- νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου που εξυπηρετούν δημόσιο ή κοινωφελή σκοπό και επιχορηγούνται από το κράτος,
- τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών, εταιρειών επενδύσεων χαρτοφυλακίου, εταιρειών διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, εταιρειών χρηματοδοτικών μισθώσεων και ενώσεων συνεταιριστικών οργανώσεων,
- εταιρειών περιορισμένης ευθύνης και ετερόρρυθμων εταιρειών,
- ανώνυμων εταιρειών των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο, καθώς και των ανώνυμων εταιρειών των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο εν όλω ή εν μέρει έχει αναληφθεί με δημόσια εγγραφή,
- εταιρειών ή οργανισμών ή και δραστηριοτήτων γενικά που με βάση διάταξη νόμου υπάγονται στον υποχρεωτικό έλεγχο ορκωτών ελεγκτών λογιστών.
Η πρόβλεψη της ύπαρξης από το νόμο Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών αποβλέπει στην άσκηση του ελέγχου της οικονομικής διαχειρίσεως των πάσης φύσεως δημοσίων και ιδιωτικών οργανισμών και επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως της νομικής τους μορφής (ιδρύματος, εταιρείας ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου), από πρόσωπα με αυξημένα επαγγελματικά προσόντα, που ασκούν το έργο τους με διαφάνεια και υπευθυνότητα, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η εγκυρότητα και αξιοπιστία των πορισμάτων των διενεργούντων ελέγχων σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα ελεγκτικά πρότυπα και τους όρους που τίθενται από την εσωτερική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Ο δρόμος του ορκωτού ελεγκτή λογιστή είναι σημαντικά διαφορετικός από την πορεία του λογιστή-φοροτεχνικού. Αρχικά, απαιτείται η απόκτηση ενός συγκεκριμένου επιπέδου λογιστικής ώστε να γίνει πρόσληψη από ιδιωτική ελεγκτική επιχείρηση, προκειμένου να ξεκινήσει να αποκτά εμπειρία και ώρες παράστασης ελέγχου. Για την απόκτηση υπογραφής ορκωτού, απαιτείται επίσης η εγγραφή του στο μητρώο του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών, αφού βέβαια κατέχει τα απαιτούμενα προσόντα προκειμένου να αποκτήσει αρχικά τη βαθμίδα του ασκούμενου ορκωτού ελεγκτή και στη συνέχεια του δοκίμου, επίκουρου και τέλος του ορκωτού ελεγκτή. Για τη μετάβαση από τη μια βαθμίδα στην άλλη απαιτείται συγκεκριμένος αριθμός ωρών ελέγχου και επιτυχία στις εξετάσεις σε συγκεκριμένα μαθήματα λογιστικής του ΣΟΕΛ, που είναι και ο υπεύθυνος φορέας.
Εναλλακτικά, ένας ενδιαφερόμενος μπορεί να προχωρήσει στην απόκτηση διεθνών επαγγελματικών τίτλων όπως το ACCA (Association of Chartered Certified Accountants), το οποίο αναγνωρίζει μαθήματα τα οποία ορισμένοι φοιτητές έχουν ήδη διδαχθεί κατά τις προπτυχιακές σπουδές τους έτσι ώστε οι υποψήφιοι να μην εξεταστούν ξανά σε αυτά. To ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) αποτελεί έναν ισχυρό επαγγελματικό τίτλο του μεγαλύτερου επαγγελματικού σώματος εγκεκριμένων λογιστών-ελεγκτών στο κόσμο. Απευθύνεται σε ανθρώπους με ικανότητες και φιλοδοξίες, που αναζητούν μια πιο αποδοτική καριέρα στο χώρο της λογιστικής, των χρηματοοικονομικών και του μάνατζμεντ, ενώ η φήμη του είναι αναγνωρισμένη από εργοδότες, κυβερνήσεις και τον ίδιο τον επαγγελματικό κλάδο τόσο παγκοσμίως όσο και στην Ελλάδα.
Βαθμίδες Ορκωτού Ελεγκτή
Το επάγγελμα του ορκωτού ελεγκτή περιλαμβάνει τις ακόλουθες βαθμίδες:
- ασκούμενος ορκωτός ελεγκτής λογιστής,
- ορκωτός ελεγκτής λογιστής.
Οι ορκωτοί ελεγκτές έχουν όλα τα δικαιώματα και τις αντίστοιχες υποχρεώσεις του μέλους του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών και ασκούν ελεύθερα και με δική τους ευθύνη τις ελεγκτικές εργασίες. Οι ασκούμενοι ορκωτοί ελεγκτές βοηθούν τους ορκωτούς ελεγκτές στην εκτέλεση του έργου τους, ενεργώντας πάντοτε επ’ ονόματι, για λογαριασμό και υπ’ ευθύνη του ορκωτού ελεγκτή.
Για να φτάσει κανείς στη βαθμίδα του ορκωτού ελεγκτή λογιστή θα πρέπει να έχει 7ετή προϋπηρεσία σε ελεγκτική εταιρεία και να έχει ολοκληρώσει επιτυχώς τις προβλεπόμενες εξετάσεις. Όλοι οι ορκωτοί λογιστές, ανεξάρτητα από τη βαθμίδα στην οποία ανήκουν είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (ΣΟΕΛ).
Οι ασκούμενοι ορκωτοί ελεγκτές λογιστές ασκούν ελεγκτικό έργο απασχολούμενοι με σχέση ιδιωτικού δικαίου αποκλειστικά από ορκωτούς ελεγκτές λογιστές ή από ελεγκτικές εταιρείες ή κοινοπραξίες ορκωτών ελεγκτών λογιστών ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή με σχέση εξαρτημένης εργασίας.
Σπουδές
Σχετικές και εξειδικευμένες σπουδές πάνω στο αντικείμενο παρέχονται, ενδεικτικά, από τα παρακάτω Τμήματα:
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Ηπείρου
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Θεσσαλίας
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Κρήτης
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Πελοποννήσου
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης
Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Πειραιά
Τμήμα Χρηματοοικονομικής & Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς
Για την άσκηση του επαγγέλματος του ορκωτού ελεγκτή λογιστή απαιτούνται εξετάσεις, σε εξουσιοδοτημένη επιτροπή που ορίζεται από το Εποπτικό Συμβούλιο του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (ΣΟΕΛ). Οι διαδικασίες διεξαγωγής των εξετάσεων διεκπεραιώνονται από το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης Σώματος Ελεγκτών Λογιστών (ΙΕΣΟΕΛ). Η διεξαγωγή τους αποσκοπεί στην εξακρίβωση τόσο των αναγκαίων θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων των υποψηφίων στους οικείους τομείς, όσο και στη δυνατότητα εφαρμογής των γνώσεων αυτών κατά τη διενέργεια του ελέγχου.
Οι υποψήφιοι εξετάζονται στους ακόλουθους τομείς, σε τρεις ενότητες:
Η Α’ ενότητα περιλαμβάνει μαθήματα Λογιστικής 1 (Γενική λογιστική και λογιστική εταιρειών), Ελεγκτικής Ι (Αρχές και μέθοδοι της Ελεγκτικής), Φορολογίας 1 (Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων), Στοιχεία Αστικού και Εμπορικού Δικαίου, Μαθηματικά και Στατιστικές Μέθοδοι, Οικονομική των επιχειρήσεων – Πολιτική Οικονομία – Χρηματοοικονομικά, Βασικές Αρχές της Οικονομικής Διαχείρισης των Επιχειρήσεων.
Η Β’ ενότητα περιλαμβάνει μαθήματα Λογιστικής 2 (Βιομηχανική και Διοικητική λογιστική), Λογιστικά Πρότυπα και Σχέδια (Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο, Κλαδικά Εθνικά Λογιστικά Σχέδια, Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα), Δίκαιο Εταιρειών και Πτωχευτικό Δίκαιο, Λογιστικές Εφαρμογές της Πληροφορικής, Ελεγκτική 2 (Εσωτερικός έλεγχος).
Η Γ’ Ενότητα περιλαμβάνει Ελεγκτική 3 (διαμόρφωση και διατύπωση πορισμάτων ελέγχου, ειδικοί έλεγχοι, ελεγκτική δεοντολογία, Διεθνή Ελεγκτικά Πρότυπα), Λογιστική 3 (ανάλυση οικονομικών καταστάσεων), Φορολογία 2 (εξειδικευμένα θέματα φορολογίας εισοδήματος και λοιποί φόροι), Εργατικό δίκαιο (συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της κοινωνικής ασφαλίσεως), Λογιστική 4 (ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις).