Ανάλυση και Σχεδίαση Πληροφοριακών Συστημάτων

Η ραγδαία εξάπλωση των υπολογιστικών συστημάτων καθιστά επιτακτική την ανάγκη για καλοσχεδιασμένα πληροφοριακά συστήματα.

Δεδομένου ότι τα προβλήματα των πληροφοριακών συστημάτων (μικρών ή μεγάλων) έχουν τις ρίζες τους στην πρόχειρη ή ανεπαρκή ή και ανύπαρκτη σχεδίασή τους, είναι φανερό ότι το σύνολο των δραστηριοτήτων που αποκαλούνται ανάλυση και σχεδίαση πληροφοριακών συστημάτων έχει και συνεχίζει να αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία.

Το μάθημα παρουσιάζει βασικές μεθοδολογίες που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση και σχεδίαση συστημάτων. Γίνεται εκτενής αναφορά στην βασική μεθοδολογία της Δομημένης Ανάλυσης καθώς και παρουσίαση άλλων μεθόδων, εναλλακτικών ή συμπληρωματικών ως προς αυτήν.

Οι φοιτητές μαθαίνουν μεθοδολογίες και τεχνικές για την ανάλυση των απαιτήσεων (Requirements Analysis) που έχουν και προβάλουν οι χρήστες, από δυνάμενα να αναπτυχθούν νέα συστήματα.

Παράλληλα εξοικειώνονται με μεθοδολογίες και τεχνικές για την διαγραμματική αποτύπωση σύνθετων συστημάτων, τον κύκλο ζωής τους και ζητήματα που αφορούν Έλέγχους (tests) και την συντήρηση τους (maintenance)

Στόχος του μαθήματος

Σκοπός του μαθήματος Ανάλυση και Σχεδίαση Πληροφοριακών Συστημάτων είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές τις απαραίτητες γνώσεις αναφορικά με την υιοθέτηση μεθοδολογιών και την εφαρμογή τεχνικών ανάλυσης απαιτήσεων και σχεδίασης επιχειρηματικών συστημάτων και διαδικασιών.

Έμφαση δίνεται στο να αποκτήσουν οι φοιτητές δεξιότητες ώστε να:

• προτείνουν δραστηριότητες επιχειρηματικής μοντελοποίησης και αναδιάρθρωσης (business design & re-engineering), να υιοθετούν τεχνικές συστηματικής αναπαράστασης-διαχείρισης ροών εργασίας (workflow modeling & management)
• σχεδιάζουν επιχειρηματικές λύσεις για εφαρμογές μικρής-μεσαίας κλίμακας που βασίζονται σε πληροφοριακά συστήματα.
• εφαρμόζουν συστηματικές μεθοδολογίες για την κατανόηση του συστήματος μιας επιχείρησης (business system) και της εκμαίευσης απαιτήσεων (requirements elicitation) υποστήριξης των λειτουργιών του από πληροφοριακά συστήματα,
• προσδιορίζουν απαιτήσεις για κατάλληλα πληροφοριακά συστήματα (information system requirements) που υποστηρίζουν τις επιχειρηματικές διαδικασίες (business processes) του συστήματος,
• σχεδιάζουν επιχειρηματικές διαδικασίες που καλύπτουν τις απαιτήσεις, και
• αξιοποιούν δυνατότητες εργαλείων σχεδίασης συστημάτων και διαδικασιών (Computer Aided Software Engineering- CASE tools).
• κατανοούν τη διαδικασία του κύκλου ζωής της ανάπτυξης ενός συστήματος (system development life-cycle) και τις διακριτές φάσεις του καθορισμού του προβλήματος, ανάλυσης, σχεδίασης, υλοποίησης, συντήρησης και λειτουργίας,
• γνωρίζουν το ρόλο και τις υπευθυνότητες του αναλυτή και του σχεδιαστή συστημάτων (system analyst, system designer),
• καθορίζουν και να καταγράφουν με τυπικό τρόπο τις συνιστώσες ενός επιχειρηματικού προβλήματος,
• εφαρμόζουν συστηματικές τεχνικές συλλογής, καταγραφής και ανάλυσης των απαιτήσεων των χρηστών ενός συστήματος,
• αναγνωρίζουν τη σημασία των πληροφοριακών συστημάτων στην αποδοτικότερη διαχείριση και υποστήριξη επιχειρηματικών διαδικασιών,
• εφαρμόζουν μεθοδολογίες αφαιρετικής αναπαράστασης δεδομένων-γεγονότων-διαδικασιών,
• σχεδιάζουν, χρησιμοποιώντας διαδεδομένες διαγραμματικές τεχνικές, συστήματα λογισμικού μικρής κλίμακας που καλύπτουν τις ανάγκες αναδιοργάνωσης-ανασχεδιασμού μιας επιχειρηματικής διαδικασίας.

Συνοπτική περιγραφή των περιεχομένων του μαθήματος:

Το μάθημα Ανάλυση και Σχεδίαση Πληροφοριακών Συστημάτων ασχολείται με τα εξής αντικείμενα:

Εισαγωγή στη διοικητική (managerial) διάσταση της διαδικασίας ανάλυσης και σχεδίασης πληροφοριακών συστημάτων για τις ανάγκες επιχειρήσεων/οργανισμών.

Βασικές έννοιες της συστημικής θεωρίας (system theory).

Εισαγωγή στις μεθοδολογίες ανάπτυξης συστημάτων λογισμικού (κύκλος ζωής λογισμικού, διαδικασίες πρωτοτυποποίησης, μοντέλο spiral κλπ.).

Ζητήματα στρατηγικού σχεδιασμού (strategic planning) – Βασικές έννοιες της επιχειρηματικής ανασχεδίασης (business process re-engineering) και της αναπαράστασης και διαχείρισης ροών εργασιών (workflow representation & management) με χρήση πληροφοριακών συστημάτων.

Τεχνικές συλλογής και ανάλυσης πληροφοριών (requirements elicitation techniques). Διαχείριση του έργου της ανάπτυξης – εγκατάστασης ενός πληροφοριακού συστήματος για μια επιχείρηση – οργανισμό.

Ανάλυση και σχεδίαση συστημάτων/διαδικασιών με χρήση δομημένων μεθοδολογιών (structured methodologies): Διαγράμματα ροής δεδομένων (data flow diagrams), διαγράμματα δομής (structure charts), λεξικά δεδομένων (data dictionaries).

Ανάλυση και σχεδίαση συστημάτων/διαδικασιών με χρήση δομημένων μεθοδολογιών (structured methodologies): Διαγράμματα οντοτήτων-συσχετισμών (entity-relationship diagrams) και διαγράμματα μεταβάσεων καταστάσεων (state transition diagrams)

Ανάλυση και σχεδίαση συστημάτων/διαδικασιών με χρήση αντικειμενοστρεφών μεθοδολογιών (object oriented methodologies): Εισαγωγή στη Ενοποιημένη Γλώσσα Μοντελοποίησης (UML – Unified Modeling Language), Διαγράμματα κλάσεων (class diagrams), διαγράμματα συστατικών (component diagrmas) και διαγράμματα περιπτώσεων χρήσης (use-case diagrams).

Ανάλυση και σχεδίαση συστημάτων/διαδικασιών με χρήση αντικειμενοστρεφών μεθοδολογιών (object oriented methodologies): Διαγράμματα δραστηριοτήτων (activity diagrams), διαγράμματα ακολουθίας (sequence diagrams), συνεργασίας (collaboration diagrams) και διαγράμματα καταστάσεων (state charts).

Περιγραφή και ανασχεδιασμός διαδικασιών στο Δημόσιο Τομέα. Περιγραφή Υπηρεσιών του Δημοσίου – Μεταδεδομένα. Εισαγωγή στις υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (e-government).

Σχεδίαση διαδικασιών – υπηρεσιών του δημοσίου τομέα με τη Business Process Modelling Notation (BPMN). Χάρτες διαδικασιών (process maps) και διαγράμματα περιγραφής διαδικασιών της BPMN. Παραδείγματα εφαρμογής της BPMN σε διαδικασίες δημοσίων φορέων-οργανισμών..

Αξιολόγηση διαδικασιών. Χρόνοι διαδικασιών. Διοίκηση μέσω στόχων. Βήματα Ανασχεδιασμού. Μεθοδολογία Ανάλυσης – Κόστους (Activity Based Costing).

Περιγραφή και ανάλυση συστημάτων/διαδικασιών με μοντέλα προσομοίωσης (simulation modes). Εισαγωγή στην προσομοίωση διαδικασιών με το σύστημα προσομοίωσης SIMPROCESS.

Περιγραφή και ανάλυση συστημάτων/διαδικασιών με τυπικά μοντέλα οπτικής αναπαράστασης (formal modeling notations). Αναπαράσταση συστημάτων/διαδικασιών με το μοντέλο των Δικτύων Petri (Petri Nets).

Διαγραμματικές Τεχνικές περιγραφής και ανάλυσης ενός συστήματος

Τεχνικές κατασκευής του μοντέλου

Γενική & Αναλυτική Σχεδίαση Λογισμικού

Γενική επισκόπηση μεθοδολογιών ανάπτυξης πληροφοριακών συστημάτων ( Gane & Sarson, Soft Methodology, SSADM, Jackson, Ethics, Information Engineering)