Διαχείριση Κινδύνου / Κινδύνων (Risk Management)
Η Διαχείριση Κινδύνου / Κινδύνων αναφέρεται στην αναγνώριση, αποτίμηση και εξάλειψη των αιτιών ή των επιπτώσεων της αβεβαιότητας και του ρίσκου από οικονομικά, οργανωσιακά ή τεχνικά συστήματα.
Στόχος του μαθήματος
Σκοπός του μαθήματος Διαχείριση Κινδύνου / Κινδύνων είναι η σφαιρική κάλυψη και η αναλυτική παρουσίαση των διαφόρων ειδών κινδύνου που αντιμετωπίζει το σύγχρονο χρηματοοικονομικό στέλεχος στις βασικές δραστηριότητες του, είτε εντός της επιχείρησης είτε σαν εξωτερικός επενδυτής, του θεσμικού πλαισίου, των εργαλείων καθώς και των μεθόδων που έχει στη διάθεση του για τη διαχείριση των κινδύνων αυτών.
Για παράδειγμα, η αποτελεσματική διαχείριση κινδύνου μπορεί να μειώσει δραστικά το συναλλαγματικό κίνδυνο μέσω της αγοράς παραγώγων προϊόντων. Ο κίνδυνος αγοράς μπορεί επίσης να μειωθεί καθώς διακυμάνσεις στις τιμές αγαθών πιθανόν να μπορούν να εξομαλυνθούν μέσω της χρήσης παραγώγων προϊόντων.
Κατά τον ίδιο τρόπο μπορεί να εξαλειφθεί και ο πιστωτικός κίνδυνος ο οποίος επηρεάζει δανειστές, μέσω της χρήσης πιστωτικών παραγώγων προϊόντων. Λόγω της συνεχούς εξέλιξης των διεθνών χρηματαγορών, ολοένα και περισσότερα προϊόντα προστίθενται στη λίστα των προϊόντων με τα οποία μπορεί κανείς να μειώσει την έκθεσή του σε συγκεκριμένους κινδύνους, όπως π.χ. καιρικά φαινόμενα.
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, ο φοιτητής θα είναι σε θέση να:
- αναγνωρίζει το θεσμικό πλαίσιο των κυριότερων αγορών χρήματος και κεφαλαίου.
- αναλύει τον τρόπο με τον οποίο οι διάφοροι κίνδυνοι επηρεάζουν τη διαχείριση επενδυτικών χαρτοφυλακίων, την αποτίμηση επιχειρήσεων και την αξιολόγηση πάγιων επενδύσεων.
- αξιολογεί την απόδοση αμοιβαίων κεφαλαίων.
- αναγνωρίζει το θεσμικό πλαίσιο και την οικονομική δομή των αγορών των παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
- αποτιμά προθεσμιακά συμβόλαια και συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης.
- αναλύει την οικονομική δομή των κυριότερων αγορών χρήματος και κεφαλαίου.
- αποτιμά δικαιώματα προαίρεσης επί μετοχών, δεικτών και συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης.
- γνωρίζει τις τεχνικές και τις μεθόδους μέτρησης του κίνδυνου
- γνωρίζει διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου
- γνωρίζει τα βασικά παράγωγα προϊόντα
- γνωρίζει τη σχέση μεταξύ κινδύνου και συνολικής αξίας της επιχείρησης
- χρησιμοποιεί τις χρηματοοικονομικές συναρτήσεις υπολογιστικών φύλλων για την επίλυση χρηματοοικονομικών προβλημάτων.
- χρησιμοποιεί τα εργαλεία και τις τεχνικές διαχείρισης κινδύνων ώστε να εξασφαλίζει την επιτυχή ολοκλήρωση έργων ποιοτικά και εντός του προϋπολογισμού.
- εκτιμά το ρόλο των ενδιαφερομένων μερών στην υλοποίηση ενός έργου.
- χρησιμοποιεί μεθοδολογίες διαχείρισης κινδύνων των έργων για να προσδιορίσει βασικά στοιχεία όπως κρίσιμη διαδρομή, εξαρτήσεις και ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα.
- αναλύει και υπολογίζει τα βασικά στοιχεία κόστους του έργου και τη σύνδεση τους με το χρονοδιάγραμμα του έργου.
Συνοπτική περιγραφή των περιεχομένων του μαθήματος
Το μάθημα Διαχείριση Κινδύνου / Κινδύνων ασχολείται με τα εξής αντικείμενα:
- Κίνδυνος και Απόδοση (ανάλυση και σχέδια αντιμετώπισης κινδύνων)
- Ο ρόλος των χρηματοοικονομικών διαμεσολαβητών
- Κοστολόγηση και προϋπολογισμός έργου – Οικονομική αξιολόγηση έργων
- Οι κίνδυνοι της αγοράς (πιστωτικός κίνδυνος, λειτουργικός κίνδυνος, κίνδυνος ρευστότητας, κίνδυνος επιτοκίων)
- Διαχείριση Κρίσεων.
- Ανάλυση υποδειγμάτων VaR, RAROC, EVA
- Αγορές χρήματος και κεφαλαίου
- Αντιμετώπιση κινδύνου: σχηματισμός χαρτοφυλακίου – αμοιβαία κεφάλαια
- Αποτίμηση προθεσμιακών συμβολαίων και συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (ΣΜΕ)
- Αποτίμηση δικαιωμάτων προαίρεσης
- Δείκτες και παράγωγα δεικτών
- Ομόλογα και παράγωγα ομολόγων
- Αναγνώριση συστημικών κινδύνων και μη
- Χρήση των μεθόδων Value at Risk, VaR (αξία σε κίνδυνο) στη μέτρηση κινδύνων
- Εναλλακτικοί τρόποι μέτρησης των κινδύνων
- Υποδείγματα μέτρησης πιστωτικού κινδύνου
- Κατανομή πόρων και αξιολόγηση δραστηριοτήτων βάσει μέτρων απόδοσης ανά μονάδα κινδύνου
- Υπολογισμός των κεφαλαιακών απαιτήσεων βάσει των κανόνων της «Επιτροπής της Βασιλείας».
- Διάκριση ανάμεσα σε απόλυτο και σχετικό κίνδυνο